ابهر ابهر روی نقشه ایران۳۶.۰۸° شمالی ۴۹.۱۳° شر

شماره های مهم ابهر

خلاصه ای از شهرهای سرزمین ابهر

ابهر-از ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد

اَبهَر یکی از شهرهای استان زنجان و مرکز شهرستان ابهر است. این شهر با ۸۷٬۳۹۶ نفر جمعیت در سال ۱۳۹۰، به عنوان دومین شهر پرجمعیت استان زنجان پس از شهر زنجان محسوب می‌شود. ارتفاع شهر ابهر از سطح دریا ۱۵۴۰ متر است. این شهر در ۹۰ کیلومتری جنوب شرق زنجان و ۲۳۰ کیلومتری غرب تهران واقع شده است. از مهم‌ترین آثار تاریخی این شهر می‌توان به بقعهٔ امام‌زاده اسماعیل در شناط، بقعهٔ امام‌زاده زیدالکبیردر شرق این شهر و بقعهٔ پیر زهرنوش در جنوب‌غربی شهراشاره کرد. شهرداری ابهر به چهار ناحیهٔ «مرکزی»، «شناط» (در قسمت شمالی شهر)، «شریف‌آباد» (در قسمت شرقی شهر) و «حسین‌آباد» (در قسمت غربی شهر) تقسیم شده است.^[۲]

این شهر تا تهران ۲۳۰ کیلومتر، تا قزوین ۸۵ کیلومتر و تا زنجان ۹۰ کیلومتر فاصله دارد. ارتفاع آن از سطح دریا ۱۵۴۰ متر است. بیشینه گرمای آن ۳۸ درجه و کمینه سرمای آن ۵/۱۵ درجه زیر صفر گزارش شده‌است.

ابهر در قدیم اوهر نامیده می‌شده‌است. مردم محلی به آن اَبَر می‌گویند. نام ابهر از آب+هر تشکیل شده و در زبان تاتی به معنی آب آسیاب است.^[۳] ریزابه‌های ابهررود از قدیم آسیاب‌های زیادی را به چرخش در آورده که امروزه نیز چنین است.^[۴]

در دوره ساسانیان هنگامی که خسرو اول انوشیروان ایران را به چهار قسمت تقسیم کرد ابهر در منطقه دوم یعنی استان جبال قرار داشت دراین دوره منطقه ابهررود تحت تسلط خاندان مهران یکی از هفت خاندان مهم حکومت گر ایران قرار داشت این خاندان علاوه بر ابهر به مناطق وسیعی که از ناحیه خوار تا آوج و دشتبی امتداد داشت مالکیت داشتند و معروفترین افرادی که از این خاندان شناخته شده‌اند شروین دشتبی، بهرام چوبینه، پیران گشسب، گریگوریوس و سیاوش رازی هستند.

تاپیش از خلافت هارون الرشید، ابهر منطقه نسبتاً وسیعی را شامل بود. وی قسمتی از قاقازان و نیز ناحیه ابهر رود را از ابهر جدا کرد و به قزوین ملحق ساخت. در اوایل سده ۸ قمری ولایت ابهر ۲۵ پاره دیه داشت و حقوق دیوانی آن به یک تومان و چهار هزار دینار می‌رسید.

از ابهر به عنوان بلوک معتبر از ولایت خمسه با باغات فراوان و آبهای جاری نام برده شده‌است. شاردن می‌نویسد ابهر در دوره شاه عباس دوم صفوی دارای ۲۵۰۰ خانه و باغچه بوده‌است. چنانچه سواره نیم ساعت وقت لازم داشته تا از آن عبور کند. ابهر در این زمان دارای اماکن عمومی و سه مسجد بزرگ بوده و در وسط شهر بقایای گلین قلعه مخروبه‌ای مشاهده می‌شود.

در سال ۱۱۰۰ هجری تاورنیه از ارامنه شهر ابهر خبر داده و ژوبر در زمان فتحعلیشاه قاجار باغهای ابهر و خانه‌های تمیز و راحت آنرا ستوده‌است. در سال ۱۲۴۷ هجری ابهر ۷۰۰ خانه و باغهای دانشین داشته و قبر شیخ قطب الدین از مشایخ سلسله شیخ صفی الدین اردبیلی در ابهر واقع شده بر طبق نوشته دوسرسی در سالهای ۱۲۵۰ هجری دوره محمد شاه قاجار ابهر دارای ۲۰۰ خانه و ۹۰۰ نفر جمعیت بوده و دو گنبد نیمه ویران از دو مسجد در آن دیده می‌شده‌است. در دوره ناصر الدین شاه قاجار ابهر تیول توپخانه بوده‌است چنانچه خرمدره در تیول فراشخانه بوده در همین دوره قلعه خرابه‌ای بنام دارا در ربع فرسخی شهر دیده می‌شده‌است و خانه‌های آن کمتر از ۱۱۰۰ نبوده. در سده ۱۰ قمری از مرقد پیر حسن بن اخی آوران نیز در ابهر یاد شده و سیدی علی کاتبی دریاسالار عثمانی در ۹۶۴ ه. ق. آنرا زیارت کرده‌است.

سلطانیه-از ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد

شهر سُلطانیه یکی از شهرهای استان زنجان است که در ۴۳ کیلومتری شهر زنجان واقع است. گنبد سلطانیه و مقبرهٔ اولجایتو در این شهر قرار دارند. از دیگر آثار تاریخی این شهر می‌توان به آرامگاه ملا حسن کاشی و خانقاه حسام‌الدین حسن چلبی (معروف به چلبی اوغلی) اشاره کرد.

از روستاهای شهرستان سلطانیه استان زنجان می‌توان به سرخه دیزج، قره بلاغ، کاکااباد و قشلاق و وناون و چمه و چم رود اشاره کرد. همچنین در چند کیلومتری این بنا معبد داش کسن وجود دارد.

خرمدره-از ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد

خُرَّم‌دَره از شهرهای استان زنجان ایران است . خُرَّم دَرّه شهرستانی پر جمعیت واقع در استان زنجان است. این شهرستان دارای امکانات حمل و نقل من‌جمله: ایستگاه راه آهن و اتوبان قزوین - زنجان می‌باشد. شهرستان خرم‌دره در ۴۹ درجه و ۲۵ دقیقه تا ۴۸ درجه و ۵۵ دقیقهٔ طول شرقینصف‌النهار مبدأ و ۳۶ درجه و ۲۵ دقیقه تا ۳۶ درجه و ۱۰دقیقهٔ شمالی خط استوا قرار گرفته‌است.

وسعت آن 30 کیلومتر مربع و بنا حق کوچک‌ترین شهرستان استان است. خرم‌دره دارای دو بخش( خرمدره و هیدج)، دو شهر(خرمدره و هیدج) و شانزده دهستان می‌باشد.

این شهرستان پتانسیل زیادی از لحاظ صنعت وکشاورزی دارد. گروه صنعتی مینو که از بزرگ‌ترین واحدهای تولیدی شمال غرب کشور است از امکانات بالفعل این شهرستان است در این شهرستان قرار دارد.

صائین قلعه-از ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد

صائین‌قلعه یکی از شهرهای استان زنجان است و به همراه مناطق خود با بیش از ۳۰۰۰۰ نفر جمعیت در بخش مرکزی شهرستان ابهر قرار گرفته‌است. این شهر دارای چندین و چند روستای تابعه از جمله: پیرزاغه، خراسانلو، گاودره، کوه زین، چرگر، جدایقه، ارهان، الگیزیر، داشبلاغ، سروجهان، خلیفه لو (کبود چشمه) می‌باشد. فاصله صائین قلعه از مرکز شهرستان ۲۴ و مرکز استان ۶۵ کیلومتر می‌باشد. در ذکر مسافت از سلطانیه دارالملک مغول تاری مسافت بین ابهر وصائین قلعه را چهار فرسنگ ذکر کرده است. از دیرباز باغ‌ها و زمین‌های کشاورزی صائین قلعه زبان زد عام و خاص بوده و بسیاری از اهالی شهرها و روستاهای اطراف برای کار در این مزارع به این شهر مهاجرت کرده‌اند، از باغات و زمین‌های زر خیز این شهر محصولاتی چون غلات و حبوبات، اکثر محصولات باغی شامل انواع سیب، انواع هلو، انواع آلو، گیلاس، آلبالو، بادام و گردو، گلابی، سنجد، انواع سبزی و سیفی جات، انواع گیاهان علوفه‌ای برداشت می‌شود خاص ترین محصول این شهر را می‌توان انگور دانست به طوری که همه ساله بیش از ۳۰ نوع انگور در تاکستانهای صائین قلعه برداشت می‌شوند. شغل اهالی زراعت، صنعت، و فعالیت در بخش حمل و نقل (کامیون داری) و همچنین بخش خدمات است. زبان مردم این شهر ترکی آذربایجانی و مذهبشان شیعه دوازده امامی می‌باشد. ایستگاه راه آهن در شمال شرقی شهر نزدیک جاده واقع است..^[۲] || این شهر در مشرق سلطانیه واقع شده و نام قدیمی آن قهود بوده است. در مورد وجه تسمیه یا علت تغییر نامش به صایین قلعه یک روایت تاریخی وجود دارد که گویا پس از حمله مغولان به دلیل مقاومت دلیرانه اهالی مهاجمان لقب "صایین قالا" یا قلعه استوار و مورد احترام را بر این شهر نهادند، امروزه نیز در زبان ترکی "صایین" برای بیان احترام و ارادت گوینده نسبت به شخص مقابل به کار می‌رود.^[۳]

هیدج-از ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد

هیدج یکی از شهرهای استان زنجان است که در حدود ۷۰ کیلومتری شهر زنجان قرار دارد.

زبان مردم این شهر ترکی با لهجهٔ خاص هیدج است. این شهر زادگاه حکیم هیدجی است.

این شهر واقع در بخش مرکزی شهرستان ابهر، بر اساس سرشماری مرکز آمار ایران در سال ۱۳۹۰، جمعیتی بالغ بر ۱۳٬۰۰۳ نفر، متشکل از ۶٬۶۶۱ مرد و ۶٬۳۴۲ زن در قالب ۳٬۷۶۴ خانوار داشته است.^[۵]

این شهر دارای حوزه علمیه با قدمت بیش از ۱۷۰ سال می‌باشد، که اشخاصی چون فخیم ابهری، حکیم هیدجی، حاج آخوند هیدجی و غیره در آن علم‌آموزی نموده‌اند. این شهر دارای ادبا و شاعرانی مانند ملا محمد علی معروف به حکیم هیدجی، عوضعلی صالحی معروف به رهگذر هیدجی می‌باشد.^{[نیازمند منبع]}

به زودی وبگاه ابهر 1378

فعالیت خود را آغاز می کند

با ما همراه باشید...